Biblioteka Publiczna

Kapitał społeczny : interpretacje, impresje, operacjonalizacja

Ostatnie lata przyniosły duże zainteresowanie tematyką kapitału ludzkiego i społecznego. Jest to ze wszech miar pozytywna tendencja, która na powrót zmienia optykę ekonomii, przesuwając jej główny ciężar z finansów i innych nieożywionych zasobów na kluczowy element gospodarki, jakim są ludzie. Współczesna debata nad kapitałem społecznym jest konsekwencją renesansu idei społeczeństwa obywatelskiego w

dużym stopniu zapoczątkowanego pojawieniem się wielkich ruchów społecznych w krajach byłego Bloku Wschodniego i Ameryki Łacińskiej. Trudno nie docenić kapitału społecznego właśnie choćby z perspektywy inicjatyw wolnościowych i solidarnościowych, które w ciągu kilkudziesięciu lat zmieniły oblicze Europy, jeszcze w XX wieku przecież trapionej wojnami, totalitaryzmem i podzielonej "żelazną kurtyną". W tym kontekście Unia Europejska to ogromny sukces działań integracyjnych i dążeń wspólnotowych rozwiniętych społeczeństw. Zainteresowanie nauk społecznych oraz ekonomicznych kapitałem społecznym wynika z roli, jaka jest mu przypisywana w kreowaniu wartości dodanej różnego typu organizacji. Prezentowana książka jest wynikiem rozważań nad jego znaczeniem w różnych obszarach działalności człowieka. Treść koncepcji kapitału społecznego zakłada możliwość wieloaspektowej i wielodziedzinowej analizy tego zjawiska w różnych sferach działalności człowieka. Zaprezentowane zagadnienia mają przede wszystkim na celu pokazanie możliwości interpretacyjnych oraz operacjonalizacyjnych kapitału społecznego oraz jego komponentów w najważniejszych obszarach funkcjonowania jednostki oraz społeczeństwa zarówno na poziomie krajowym, lokalnym, jak i regionalnym .Oddawana w ręce Czytelników publikacja składa się z dwóch powiązanych ze sobą części. Pierwsza przedstawia zbiór rozważań teoretycznych dotyczących koncepcyjnych założeń kapitału społecznego i ich możliwości w zakresie jego operacjonalizacji. Druga część zawiera propozycje rozwiązań dla tworzenia kapitału społecznego przez instytucje na poziomie krajowym i lokalnym. I choć książka nie wyczerpuje z zasady podejmowanego tematu, autorzy mają nadzieję, że stanie się interesującym przyczynkiem do dyskusji na temat kapitału obywatelskiego i jego rosnącej roli w kształtowaniu rozwiniętych społeczeństw.

Zobacz pełny opis

---

1. Wstęp 9
2. Część I
3. Interpretacje koncepcji kapitału społecznego i ich możliwości w zakresie jego operacjonalizacji 17
4. 1. Amerykańskie korzenie kapitału społecznego - Wiesław Bokajło 19
5. 1.1. Geneza pojęcia kapitału społecznego: społeczeństwo obywatelskie 19
6. 1.2. James S. Coleman - kapitał społeczny w badaniach nad procesem socjalizacji 25
7. 1.3. Robert Putnam: kapitał społeczny jako kategoria analityczna - wnioski z badań nad społeczeństwem włoskim 29
8. 1.3.1. Komponenty kapitału społecznego 30
9. 1.3.2. Produktywność kapitału społecznego: sieci społecznego/ obywatelskiego zaangażowania, czyli więzi poziome 31
10. 1.4. "Saguaro": kapitał społeczny - recepta na gwałtowny spadek zaangażowania społecznego w Stanach Zjednoczonych 34
11. Podsumowanie 41
12. Summary 42
13. 2. Kapitał społeczny. Zagadnienia metodologiczne - Monika Klimowicz 43
14. 2.1. Interdyscyplinarność podejść koncepcyjnych 43
15. 2.2. Klasyczne koncepcje kapitału społecznego a stanowisko ontologiczne i metodologiczne 44
16. 2.3. P. Bourdieu - strukturalizm konstruktywistyczny 46
17. 2.4. Coleman - indywidualizm 47
18. 2.5. R. Putnam - funkcjonalizm 48
19. 2.6. F. Fukuyama - pragmatyzm 50
20. Podsumowanie 51
21. Summary 52
22. 3. Endogenne i egzogenne czynniki determinujące kształtowanie kapitału społecznego - Bogusław Barnaszewski 53
23. 3.1. Instytucje a rozwój kapitału społecznego 54
24. 3.2. Uwarunkowania i kontrowersje wokół możliwości budowania kapitału społecznego 56
25. 3.3. Rola otwartości społecznej dla przełamywania endo- i egzogennych barier rozwojowych 58
26. 3.4. Znaczenie czynników endo- i egzogennych dla rozwoju kapitału społecznego 60
27. 3.5. Naturalne i społeczne czynniki środowiska człowieka a kapitał społeczny 61
28. 3.6. Błędy w oglądzie rzeczywistości społecznej wobec czynników endo- i egzogennych 63
29. 3.7. Wymóg postrzegania różnorodności czynników endogennych 64
30. 3.8. Czynniki endo- i egzogenne a procesy ewolucji kulturowej 65
31. 3.9. Wymóg permanentnej oceny czynników endo- i egzogennych 67
32. Podsumowanie 69
33. Summary 70
34. 4. Znaczenie "religii obywatelskiej" w tworzeniu kapitału społecznego - Piotr Grabowiec 73
35. 4.1. Kapitał społeczny 75
36. 4.2. Religia obywatelska a kapitał społeczny 79
37. Podsumowanie 83
38. Summary 84
39. 5. Procedura prawna jako czynnik budowy kapitału społecznego - prawo i więź społeczna w koncepcji J. Habermasa - Arkadiusz Barut 85
40. 5.1. Jednostka, społeczność, instytucja - dialektyka kontrkultury 86
41. 5.2. Prawo kolonizujące, prawo emancypujące 87
42. 5.3. Współzależność autonomii publicznej i prywatnej jako źródło autonomii prawa 89
43. 5.4. ?Petryfikacja? dyskursu w procedurach 92
44. 5.5. Polityka deliberatywna, komunikacyjna sfera publiczna 93
45. 5.6. Procedury sądowe i ideał wolnego dyskursu 95
46. Podsumowanie 96
47. Summary 96
48. 6. Kapitał społeczny a dobra publiczne - Andrzej S. Bartelski 97
49. 6.1. Czym jest dobro publiczne? 98
50. 6.2. Czym jest kapitał społeczny? 100
51. 6.3. Bourdieu 100
52. 6.4. Fukuyama 101
53. 6.5. Putnam 103
54. 6.6. Coleman 103
55. 6.7. Kapitał społeczny jako dobro publiczne 105
56. 6.8. Czy kapitał społeczny powinien być dostarczany przez sektor publiczny? 108
57. 6.9. Rola kapitału społecznego w tworzeniu dóbr publicznych 109
58. Podsumowanie 111
59. Summary 112
60. 7. Wpływ kapitału społecznego na procesy gospodarcze i społeczne - Radosław Kupczyk 113
61. 7.1. Pozytywne wpływy rozwoju kapitału społecznego na gospodarkę i społeczeństwo 114
62. 7.2. Negatywne wpływy kapitału społecznego na procesy społeczne i gospodarcze 117
63. Podsumowanie 119
64. Summary 120
65. 8. Filozofia zarządzania kapitałem społeczno-gospodarczym społeczeństwa sieci - Paweł Kazibudzki 121
66. 8.1. Paradygmat czy nowa ekonomia? 122
67. 8.2. Przedsiębiorstwo sieci 124
68. 8.3. Kapitał gospodarczy społeczeństwa sieci 126
69. Podsumowanie 128
70. Summary 129
71. 9. Kapitał społeczny a klastry przedsiębiorczości na przykładzie Indonezji - Judyta Szkudlarek 131
72. 9.1. Specyfika więzi w strukturach sieciowych a poziom zaufania 134
73. 9.2. Klastry urzeczywistnieniem idei sieciowości 136
74. Podsumowanie 144
75. Summary 145
76. Część II
77. Propozycje tworzenia kapitału społecznego przez instytucje na poziomie krajowym i lokalnym 147
78. 10. Partnerstwo lokalne jako struktura służąca budowaniu i wzmacnianiu kapitału społecznego - Leokadia Grudziecka 149
79. 10.1. Znaczenie partnerstwa w rozwoju lokalnym 150
80. 10.2. Znaczenie kapitału społecznego w rozwoju gospodarczym i społecznym 152
81. 10.3. Partnerstwo jako sposób budowania i wzmacniania kapitału społecznego 155
82. Podsumowanie 159
83. Summary 160
84. 11. Spółdzielnie socjalne - forma integracji społecznej i aktywizacji na poziomie lokalnym - Dorota Moroń 161
85. 11.1. Spółdzielczość socjalna na tle ekonomii społecznej 161
86. 11.2. Prawne podstawy funkcjonowania spółdzielni socjalnych w Polsce 163
87. 11.3. Spółdzielczość socjalna w praktyce 166
88. 11.4. Integracyjny i aktywizacyjny aspekt działalności spółdzielni socjalnych 169
89. Podsumowanie 171
90. Summary 172
91. 12. Rola Kościoła i religii w procesie tworzenia kapitału społecznego w Polsce - perspektywa teorii sekularyzacji - Ewa Nowak 173
92. 12.1. Religia, sekularyzacja i kapitał społeczny 174
93. 12.2. Religia, Kościół i sekularyzacja w Polsce 177
94. 12.3. Wskaźniki kapitału społecznego w Polsce 178
95. 12.4. Zaufanie do instytucji 179
96. 12.5. Aktywność obywatelska 180
97. Podsumowanie 182
98. Summary 183
99. 13. Możliwości i bariery rozwoju kapitału społecznego na obszarach wiejskich w Polsce - Małgorzata Michalewska-Pawlak 185
100. 13.1. Pojęcie kapitału społecznego 186
101. 13.2. Rola kapitału społecznego w rozwoju obszarów wiejskich 189
102. 13.3. Możliwości kreowania kapitału społecznego na obszarach wiejskich w Polsce 192
103. 13.4. Bariery społecznego rozwoju obywatelskich środowisk wiejskich w Polsce 196
104. Podsumowanie 200
105. Summary 202
106. 14. Uwarunkowania procesu wzmacniania kapitału społecznego - Wojciech Goszczyński 203
107. 14.1. Próba zdefiniowania kapitału społecznego 204
108. 14.2. Mechanizmy wzmacniania kapitału społecznego w polityce Unii Europejskiej 210
109. 14.3. Społeczne oraz kulturowe uwarunkowania efektywności zinstytucjonalizowanych mechanizmów kształtowania synergicznych form kapitału społecznego 211
110. Podsumowanie 220
111. Summary 221
112. 15. Koncepcja kapitału negatywnego i próba jej użycia do analizy relacji jednostka - społeczeństwo - państwo w III RP - Joanna Dzwończyk 223
113. 15.1. Negatywny kapitał społeczny czy negatywne skutki kapitału społecznego 226
114. 15.2. Negatywny kapitał społeczny w Polsce 229
115. Podsumowanie 235
116. Summary 236
117. 16. Zmiana negatywnego kapitału społecznego w pozytywny jako cel psychologii społeczności (community psychology) - Dorota Kanafa-Chmielewska 237
118. 16.1. Kapitał społeczny i jego negatywne formy 237
119. 16.2. Psychologia społeczności (community psychology) 242
120. 16.3. Zmiana negatywnego kapitału społecznego w pozytywny 244
121. Podsumowanie 249
122. Summary 249
123. Bibliografia 251
124. Materiały źródłowe 251
125. Literatura przedmiotu 252
126. Źródła internetowe 262
127. Noty o autorach 265
128. Table of contents 269

Zobacz spis treści

Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.