Szczególną sympatią darzę atlasy geograficzne, które do dziś dają fałszywe świadectwo o brzegu Ziemi, o żółwiach i wielorybach, o morzu w miejscu dzisiejszych Karpat, o drzemiących karpackich wulkanach, a także o wszelkich zapomnianych lokalnych tworach w rodzaju Bohemii, Galicji czy Cislitawi. Po nich nie mogę nie wspomnieć o rozkładach jazdy pociągów sprzed stu lat; oczywiście, spóźniłem się na wszystkie możliwe połączenia, niemniej informacja, że między Lwowem i Wenecją kursowały dwa pociągi - pierwszy przejeżdżał przez Wiedeń i Innsbruck, drugi przez Budapeszt i Belgrad - jest i dziś dla mnie ważna. [Jurij Andruchowicz]
Mapa Europy przypomina talerz z jakimś nieudanym daniem. Niemiecki kotlet, fura rosyjskichziemniaków, francuska sałata, włoski szparag, hiszpański deser i brytyjski kompot na popitkę. To tu, to tam wszystko równo upaćkane plamami jakichś sosów. Sos węgierski, sos czeski, rumuńskie sadzone jajko, szwedzko-norweski śledź z dorszem na przystawkę, musztarda Beneluksu, polskiszpinak, nadgryziona i pokruszona grecka kromka [...]. Gdy patrzę na to z góry, jedyną rzeczą, która przychodzi mi do gowy, jest jakaś porządkująca interwencja albo po prostu wielkie sprzątanie, jak po hucznym i niechlujnym przyjęciu. [Andrzej Stasiuk]
Polska polityka wschodnia zawiera teksty wygłoszone w czasie konferencji, która odbyła się we Wrocławiu w dniach 3 i 4 listopada 2006 roku. Poświęcona była pamięci Jana Nowaka - Jeziorańskiego, zmarłego w styczniu 2005 roku inicjatora powołania Kolegium Europy Wschodniej.
Może lepiej, gdyby to wszystko było powieścią. Albo jeszcze lepiej - bajką o despocie rządzącym małym krajem, który kiedyś był wielki. Ale to wszystko dzieje się naprawdę. Ten kraj istnieje.Ziemowit Szczerek wędruje po Europie Środkowo-Wschodniej w przededniu setnej rocznicy traktatu w Trianon i przygląda się Węgrom owładniętym obsesją minionej wielkości. Zagląda przez płot pewnego domu w Felcsút, plącze się po zapyziałych budapeszteńskich zaułkach, pije z chłopakami gdzieś pod Klużem, jedzie zygzakiem wzdłuż słowacko-węgierskiej granicy, snuje się po dziurawych drogach Zakarpacia i szuka śladów dawnego imperium w okolicach Miercurea Ciuc. I zapisuje, co widzi, co mu ludzie powiedzieli, co podsłuchał.A że przy okazji co rusz wchodzi mu w paradę jego własna ojczyzna, ciągle spotyka w tej drodze rodaków, to i cóż dziwnego - w końcu "Lengyel, magyar - két jó barát, együtt harcol, s issza borát".
UWAGI:
Źródła cytatów na stronach 421-[422]. Oznaczenia odpowiedzialności: Ziemowit Szczerek.
Pod koniec II wojny światowej ogromne obszary Europy Wschodniej znalazły się pod kontrolą Związku Sowieckiego. W ciągu zaledwie kilku lat Stalinowi udało się tam stworzyć podporządkowane sobie komunistyczne reżimy.Jak doszło do tej podstępnej politycznej operacji na gigantyczną skalę? Jak udało się podporządkować komunistom wszystkie obszary życia - od polityki, przez kulturę, gospodarkę i media aż po życie religijne wolnych dotąd społeczeństw? W jaki sposób walczono z opozycją? Jak powstały wszechmocne służby bezpieczeństwa? W jaki sposób zmieniło się codzienne życie ludzi żyjących pod rządami komunistów? Do jak trudnych wyborów byli zmuszani?
